काठमाडाैँ । अवैध बाटो अमेरिका पुगेका ९ नेपालीलाई अमेरिकाले ब्ुधबार नेपाल ल्याएर छोडिदिएको छ । अमेरिकाले विमान चाटर्ड गरेर ल्याएका ८ जना र आफैँ आएका एक गरी जना नेपालीहरु आज त्रिभुवन अन्तराष्टिूय विमानस्थल ओर्लिए ।
सुन्दर भविष्यको कल्पना गर्दै तल्लो बाटो अमेरिका पुगेका केही नेपाली, ठुलो ऋणको भारी, पश्चतापको आत्मग्लानीसँगै अवैध आप्रवासीको बिल्ला भिरेर आकाशको बाटो भएर नेपाल फर्किएका हुन् ।
अमेरिकाबाट अल्बानियासम्म हत्कडी लगाइएका नेपालीलाई नेपालमा झार्ने बेला भने हत्कडी देखिएको थिएन । यसरी डिपोर्ट भएर फर्कीनेहरुमा ८ जना पुरुष र एक जना महिला छिन् । उनीहरुको उमेर २२ देखि ४७ वर्षसम्मको छ ।
अमेरिकि जहाज जिआरपी २३ विमानले ८ जनालाई झारिदियो भने एक जना अर्को एक व्यवसायिक उडानमार्फत त्रिभुवन अन्तराष्टिूय विमानस्थल झरे । र त्यसपछि उनीहरुलाई विमानस्थल अध्यागमनले सिधै प्रहरीको मानव बेचबिखन ब्यूरोमा पठाएको थियो ।
यो चार्टर विमान अमेरिकाको न्यु ह्याम्पसर राज्यको पोर्टसमाउथ अन्तर्राष्टिूय विमानस्थलबाट आएको होरु। अमेरिकाले नेपाली सहित अल्बानियाका नागरिकलाई पनि सोहि जहाजमा डिपोर्ट गरेको थियो ।
त्यसैले अमेरिकाबाट उडेका जहाज अल्बानियाको तिराना अन्तर्राष्टिूय विमानस्थलमा अल्बानियाका नागरिकलाई ओरालेपछि काठमाडौतर्फ लागेको थियो । उनीहरुलाई अल्बानियासम्म हत्कडी लगाइएको थियो ।
उनीहरुलाई अमेरिकाबाटै हतकडी र खु्ट्टामा चेन लगाएर विमानमा हालिएको नेपाल फर्किएकाहरुले प्रहरीलाई दिएको बयानमा उल्लेख छ ।
टूान्जिटमा भने उनिहरुको खुट्टाको चेन खोलिए पनि हातको हतकडी भने विमानबाट झर्ने बेलामा मात्रै खोलिएको बयानमा उनीहरुले प्रहरीलाई भनेका छन् ।
अमेरिकी सुरक्षा अधिकारीहरुले नै उनिहरुलाई विमानस्थलस्थित नेपाली अध्यागनका अधिकारीहरुलाई जिम्मा लगाएका थिए ।
विमानस्थल अध्यागनले भने नेपाल प्रहरीको मानव बेचबिखन ब्युरोको जिम्मा लगाएको हो । अब उनीहरु कुन बाटो अमेरिका पुगेका थिए ? उनीहरुलाई नेपालबाट अमेरिकामा तस्करी गर्नेहरुका बारेमा सोधखोज हुने ब्युरोका अधिकारीहरुले बताएका छन् ।
प्रहरीमा उनीहरुले आफूलाई लैजाने एजेन्टहरु बारे कुनै उजुरी नदिए पनि केही घटनाक्रम खुलाएका छन् ।
उनीहरुलाई एजेन्टलाई ५० देखि ९० लाख रुपैयाँसम्म बुझाएर हिंडेर अमेरिका पुुगेको खुलासा गरेका छन् । विमानमा फर्कीएका ८ जना मध्ये एक जना डोटीका हुन भने अन्य दाङ र रुकुमका हुन् । एक् जनाको पहचान खुलेको छैन् ।
प्रहरीलाई उनीहरुले दिएको जानकारी अनुसार नेपालमा एजेन्टलाई पैसा बुुझाएर हिडेका उनीहरु कतै जंगल, नदी तथा समुन्द्र पार गर्दै मध्यपूर्वी मुलुक, युरोप, दक्षिण अमेरिका हुँदै उत्तरी अमेरिका छिरेका थिए । आफूहरु ५÷६ महिना अघि मात्रै अमेरिका पुगेको उनीहरुले बयानमा भनेका छन् ।
पक्राउ परेर आप्रवासी क्याम्पमा रहेका उनीहरुलाई अमेरिकाले स्वदेश फर्कीने कि कानुनी लडाईं लड्ने भनेर सोधिएको बताएको र जसले अमेरीकामै कानुन लडाई लड्ने भने उनिहरुलाई हत्कडी र चेन लगाएर डिपोर्ट गरिएको र आफै फर्कन्छु भन्नेलाई निजी उँडानमार्फत आउन दिएको फर्कीएकाहरुले बताएका छन् ।
अमेरिकाले डिपोर्ट गरेकै कारण उनिहरु विरुद्ध नेपालमा भने कुनै कानुनी झमेला नपर्ने सरकारी अधिकारीहरु बताउँछन् । जनावरी २० मा अमेरिकाको राष्टूपतिमा डोनाल्ड जे टूम्पले शपथ लिएपछि यसरी डिपोर्ट भएर आउने नेपालीको संख्या ३६ पुगेको अध्यागमन विभागले जनाएको छ ।
तर, अमेरिकाले विमान नै चार्टर्ड गरेर पठाएको भने यो दोस्रो पटक हो । तर, अमेरिकामा रहेको अवैध नेपालीको संख्या हेर्दा यो क्रममा अब लगातार बढ्ने देखिन्छ । यस अघि आफै टिकट काटेरु डिर्पोट भएका नेपालीहरुको संख्या २७ थियो ।
अध्यागमनसम्बन्धी अमेरिकी निकाय ‘इमिग्रेसन एन्ड कस्टम इनफोर्समेन्ट’ (आइस) ले जनवरीमा ६ जना, फेब्रुअरीमा २० जना र मार्चमा १ नेपाली नेपाल फर्काइसकेको छरु।
आइसले तीन जना नेपालीलाई भने पानामा डिपोर्ट गरेको जनाएको छरु। तर, अमेरिका प्रवेश गर्दा पानामाको कागजात पशे गरेका कारण उनीहरुको राष्टिूयता फरक परेर उनीहरूलाई पानामा पु¥याइएको आंकलन गरिएको छ । अमेरिकामा रहेको अधिवक्ता शिव खनालकाअनुसार १३ सय ६५ नेपाली तत्कालै डिपोर्ट हुने देखिएको छ । दोस्रो चरणमा भने झण्डै ४ हजार बढी नेपाली डिपोर्ट हुने सम्भावना छ ।
आधिकारिक कागजातबिना अमेरिकामा बस्दै आएका, अमेरिकी अदालतले निष्कासनको आदेश दिएका नेपाली सहित करिब १५ लाख आप्रवासी अमेरिकाबाट देश निकाला भइरहेका छन् ।
नेपालबाट ब्राजिल, मेक्सिको, ग्वाटेमालालगायतका मुलुक हुँदै अमेरिका प्रवेश गर्ने नेपालीहरूको सङ्ख्या निकै ठुलो छ ।
नेपालका दाङ, रुकुम, पर्वत, स्याङजा, सुर्खेत, बाँके लगायत जिल्लाहरुबाट सयाँैको संख्यामा नेपालीहरू तल्लो बाटो अर्थात अवैध बाटो हुँदै अमेरिका छिरेका छन् । यसरी गएका कयौँ नेपालीहरु अझै बीच बाटोमा रहेको अपुष्ट सूचनाहरु पनि सार्वजनिक भइरहेको छन् । अमेरिका छिर्ने क्रममा कतिपय नेपाली अन्य मुलुकमा पक्राउ पनि परेको र कतिपयले ज्यानसमेत गएको घटना यस अघि नै सार्वजनिक भइसकेको छरु।
अमेरिकामा टूम्प सरकारले आप्रवासीहरूलाई अमेरीकाको समस्या भन्दै आएको छ । अमेरिकी समाचार एजेन्सीहरुकाअनुसार अनाधिृकत आप्रवासीको सङ्ख्या सन् २०२२ मा आइपुग्दा १ करोड २२ लाख पुगेको छ ।
जसमध्ये मेक्सिकोका आप्रवासीहरूको सङ्ख्या ४० लाख रहेको छ । यसमा एल साल्भाडोरका ७ लाख ५० हजार, भारतका ७ लाख २५ हजार, ग्वाटेमालाका ६ लाख ७५ हजार, होन्डुरसका ५ लाख २५ हजार र भेनेजुएलाका २ लाख ७० हजार छन्र ।
अहिले सार्वजनिक भएको सूची त्यस बाहेकका अर्थात उनीहरु आइसीईको सूचीमा रहेका नेपालीहरू हुन् । त्यस मध्ये कति नेपालीलाई अमेरीकी संयन्त्रले पक्राउ गरि नेपाल फर्काउन सुरु गरेको छ ।
डिपार्टमेन्ट अफ होमल्यान्ड सेक्युरिटीका अनुसार अमेरिकामा अहिले ३ लाखभन्दा बढी नेपालीमूलका बासिन्दा छन्रु। जसमध्ये २ लाखले ग्रिनकार्ड र करिब ८७ हजारले अमेरीकी नागरिकता प्राप्त गरेका छन्रु। यस्तै २० हजार विद्यार्थी छन् भने २० हजारले शरणार्थीका रूपमा आवेदन दिएका छन् ।
साथै, ७ हजार ५ सयले अस्थायी आवासीय अनुमति पाएका छन्रु। यी नेपालीहरुलाई भने कुनै समस्या पर्ने जानकारहरु बताउँछन् ।
अमेरीकी सरकारको आप्रवासी सम्बन्धी विभाग आइसीसीले पहिलो चरणमा पहिलो चरणमा पूर्ण रूपमा कानुनी कागजपत्रविहीन, आपराधिक गतिविधिमा संलग्न भई अदालतबाट आदेश गरिएका र पहिले नै देश छाड्न भनिएकालाई पक्राउ गरि देश निकाला गरिने जनाउँदै आएको छ ।
अमेरिकाले एकैपटक ठुलो संख्यामा आप्रवासीहरू फिर्ता गरेका चर्चा अहिले बढी भए पनि यस अघिदेखिनै अमेरिकाले आप्रवासीहरूलाई फिर्ता गर्दै आएको थियो । आईसीईका अनुसार सन् २०२४ मा १ सय ९२ देशका २ लाख ७१ हजार ४ सय ८४ आप्रवासीहरूलाई अमेरिकाबाट देश निकाला गरिसकेको थियो । त्यसमध्ये नेपालका ५७ जना डिपोट भएका थिए ।
