९ भदौ, काठमाडौं । २६ साउनको दिउँसो १ बजे त्रिभुवन विमानस्थल अध्यागमन कार्यालयले भारतीय नागरिक रोहन अडुकियालाई पक्राउ ग¥यो । २१ वर्षका अडुकिया भारतबाट एयर इन्डिगोको जहाजको उडान नम्बर ६ ई ११५३ बाट काठमाडौं झरेका थिए । उनी पक्राउको खबर एकाएक सञ्चार माध्यममा फैलियो ।
सुन तस्कारीका संदिग्धको रुपमा सर्वाधिक खोजीको सूचीमा रहेको भनी प्रचार गरिएका व्यापारी राकेश अडुकियाका छोरा थिए उनी । नाम चलेका ठूला मिडियामा साता दिनअघि नै बाबु राकेशसँगै तस्करीमा संलग्न भनेर प्रचार भएका उनको पक्राउ सुन अनुसन्धानका लागि थप एउटा सफलताको खुड्किलो थियो ।
तर, जब अध्यागमनले रोहनलाई सुन अनुसन्धानको सुरुवात गरेको राजश्व अनुसन्धान विभाग पु¥यायो । विभागले अडुकियालाई लिन मानेन । रोहनलाई लिएर अध्यागनको टोली प्रहरीको केन्द्रीय अनुसन्धान ब्यूरो पुग्यो । ब्यूरोले पनि उनलाई लिन मानेन ।
सुन तस्कारीमा संदिग्ध भन्दै साता दिनअघि ठूला मिडियामा फोटोसहित आरोपित भएका अडुकियालाई सुन तस्करीको अनुसन्धान गरिरहेको दुवै निकायले लिन नमानेपछि दिनभर डुलाएर अध्यागमनको प्रहरी टोलीले साँझ घरमै छोडेर गयो ।
२६ साउनको यो घटनापछि अडुकिया परिवार सुन तस्करीमा रहेको भनेर सार्वजनिक रुपमा कसैले प्रचार गरेको छैन् । तर जब सुन तस्करका नाइके दावा छिरिङसँग अध्यागमनका महानिर्देशक झलकराम अधिकारीको डिल सिधाकुराले सार्वजनिक ग¥यो । तब, खुल्यो, व्यापारी राकेश अडुकिया र पुत्र रोहनलाई कालोसूचीमा राख्न सुन अनुसन्धान गरिरहेका कुनै पनि निकायले अध्यागमन विभागलाई पत्राचार नै गरेका थिएनन् ।
अध्यागमन विभाग स्रोतका अनुसार महानिर्देशक अधिकारीले आफैँ उनीहरुलाई कालो सूचीमा राखेका थिए भने आफँैले गृह मन्त्रालयमार्फत सुन तस्करीको संदिग्ध सूचीमा रहेको भन्दै समाचार सम्प्रेषण गर्न लगाएका थिए । ‘हामीलाई औपचारिक रुपमा कुनै पत्राचार राजश्व अनुसन्धान र प्रहरीको सीआईबीबाट भएको छैन्,’ अध्यागमन विभाग स्रोत भन्छ, ‘त्यसो भएको भए त पक्राउ परेका रोहनलाई ति निकायले छोड्ने नै थिएन नि ।’
अडुकिया बाबु छोराको कालो सूचीबारे त समाचार पढेपछि मात्रै थाहा पाएको विभागका अधिकारीहरु बताउँछन् । ‘सामान्यतः फरार वा कालो सूचीमा परेका मानिसको हकमा दुई खाले सूचना हुन्छ । एक औपचारिक पत्र, दोस्रो पासपोर्टको विवरण मात्रै र तत्काल पक्राउ गर्नुपर्ने कारण सहितको सूचना उच्च तहलाई हुन्छ,’ अध्यागमनका ति अधिकारी भन्छन्,‘ तर, अडुकियाबारे हामीलाई भन्दा पहिला मिडियालाई सूचना थियो ।’
त्यसो त राजश्व अनुसन्धान विभागले अडुकिया बाबु छोरालाई कालो सूचीमा राख्न औपचारिक रुपमा पत्राचार नगरेको जनाएको छ । विभागका महानिर्देशक नवराज ढुंगानाले सिधाकुरासँग भने ‘उनीहरुलाई कालोसूचीमा राख्नबारे हामीले पत्राचार गरेका होइनौँ, छैनौँ ।’
अध्यागमन विभागका जानकारहरुका अनुसार सुन प्रकरणमा अडुकियालाई जोड्न विभागलाई कतैबाट तिब्र दबाब थियो । तर, त्यो कोहो केहो खुलेको छैन् । तर, सिधाकुराले सुन तस्करीका नाइके दावा र अधिकारीबीचको तस्करी डिलको कुराकानी सार्वजनिक गरेपछि उनले तस्करीमा संलग्नलाई जोगाउन विषयान्तर गर्न खोजेको आशंका गरिएको छ ।
तत्कालिन महानिर्देशक अधिकारीले १४ साउनमा अडुकियाको व्यक्तिगत यात्रा विवरण पनि मिडियामा सार्वजनिक गरेका थिए । कान्तिपुर दैनिकमा पत्रकार मात्रिका दाहालले १४ साउनमा लेखेको समाचार अनुसार क्विन्टल सुन तस्करी प्रकरणमा मुछिएका व्यापारी राकेशकुमार अडुकियाले पछिल्लो ९ महिनामा १४ पटक नेपाल–हङकङ ओहोरदोहोर गरेको भेटिएको थियो ।
‘सरकारी अभिलेखअनुसार नेपाली नागरिक रहेका उनले भारतीय राहदानीबाट विभिन्न मुलुकको यात्रा गरेका हुन् ।
उनको यो पटक–पटकको यात्रा सुन तस्करीमै जोडिएको आशंका अनुसन्धानमा संलग्न निकायले गरेका छन्,’ पत्रकार दाहालले लेखेका छन् । अडुकिया नेपालमा अमेरिकी विद्युतीय कार टेस्लाका मालिक हुन् । नेपाल भित्रिने टेस्ला कार हङकङबाटै आयात हुन्छ ।
सिधाकुराको विशेष खुलासापछि अधिकारीलाई गृह मन्त्रालयले विभागको महानिर्देशकबाट हटाएर मन्त्रालय तानेको छ । सिधाकुरासँग कुराकानी गर्दै गृहमन्त्री नारायणकाजी श्रेष्ठले अधिकारीमाथि अनुसन्धान गर्न सीआईबी स्वतन्त्र रहेको बताएका थिए ।
