१३ भदौ, काठमाडौं । ६० किलो सुन तस्करी प्रकरणमा पक्राउ परेका दावा छिरिङसँग सम्बन्ध रहेका अध्यागन विभागका तत्कालिन महानिर्देशक झलकराम अधिकारीलाई अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगले ‘१३ पन्ने’ विवरण भराएको छ । अख्तियार स्रोतका अनुसार अधिकारीलाई अहिले दैनिक अख्यितारको विशेष समितिले सोधपुछ गरिरहेको छ ।
सार्वजनिक पद धारण गरेका व्यक्तिले अवैध बाटोबाट अकुत सम्पत्ति कमाएको शंका लागेमा अख्तियारले सम्पत्ति मूल्याङ्कन तथा अनुसन्धान गर्न १३ पन्ने (४ खण्डमा रहेको) विवरण भराउँछ ।
अधिकारीले सुन तस्करीका नाइके भनिएका दावासँग गरेको संवाद सिधाकुराले सार्वजनिक गरेको थियो । त्यस लगत्तै उनलाई गृहमन्त्रालयमा तानेर जगेडामा राखिएको छ ।
सिधाकुरा प्रभाव : अध्यागमनका महानिर्देशक मन्त्रालय तानिए
उनले दावा छिरिङसँग वी–च्याटमार्फत धेरै पैसाको ठूलो काम भएको कुरा मात्रै गरेका थिएनन्, सुन ल्याउने गरेको पानी तान्ने मोटरको तस्विर र भन्सार जाँचपास गराउने कागजपत्र समेत पठाएका थिए । स्रोतका अनुसार अधिकारी र दावाको वी–च्याट संवाद अझै लामो छ । दावासँगको वी–च्याट संवाद सार्वजनिक भएपछि नेपाल प्रहरीको केन्द्रीय अनुसन्धान व्यूरो सीआईबीले अधिकारीको बयान लिने तयार गरेको छ । सीआईबी स्रोतका अनुसार दावाको मोवाइलको फरेन्सिक रिपोर्टमा अधिकारी र दावाले वी–च्याटमा संवाद गरेको भेटिएपछि उनलाई सीआईबीमा बोलाइएको छ ।
के हो अधिकारीलाई अख्तियारले भराएको ‘१३ पन्ने’ ?
निजामती कर्मचारीहरुलाई चार पन्नाको सम्पत्ती विवरण भराइन्छ । त्यसभन्दा पनि अझै विस्तृत सम्पत्ती विवरण खोज्नुपरेमा अख्तियारले १३ पाना मा ४ खण्डमा रहेका विवरणहरू भराउँछ । यो १३ पाना भनेको व्यक्तिको सम्पत्ती विवरण जाँच्न तथा शंकास्पद व्यक्तिको सम्पूर्ण आय व्ययको विवरण भर्न अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगले बनाएको फारम हो । सार्वजनिक पद धारणा गरेका व्यक्तिले अवैधानिक बाटोबाट अकुत सम्पत्ति कमाएको शंकामा सम्पत्ति मूल्यांकन तथा अनुसन्धान गर्न १३ पाना भराइन्छ ।
१३ पृष्ठ लामो फारममा आफ्नो श्रीमान र श्रीमतीदेखि छोराछोरीसम्म, दाइ, भाउजू, भाइ बुहारीदेखि दिदीबहिनी लगायत परिवारका सम्पूर्ण सदस्यहरुको शिक्षा, स्वास्थ्य, विवाह लगायत विभिन्न शीर्षकमा गरेको सबै खर्च भर्नुपर्छ । यस्तै विवाहित दिदी बहिनी तथा छोरीहरुका श्रीमानको समेत विवरण भर्नुपर्छ । पुरुषले ससुरालीतर्फका सासु ससुरादेखि सालासाली, जेठान, जेठी सासुदेखि उनीहरु विवाहित भए उनीहरुको श्रीमानको समेत सम्पूर्ण विवरण भर्नुपर्ने हुन्छ । यसरी भरेको हरेक विवरणमा पेशा, आम्दानी लगायतका विषय उल्लेख गर्नुपर्छ ।
यस्तै कर्मचारी तथा पदाधिकारीहरुले उक्त पदमा नियुक्त भएको समय, बढुवा, काज सरुवा, विदेश भ्रमण गर्दा थप आम्दानी भएको भए त्यसको विवरण प्रमाण सहित भर्नु पर्छ । यतिमात्र होइन सार्वजनिक पद धारण गर्नुपूर्वको सम्पत्ती र आम्दानी प्रष्टसँग लेख्नुपर्छ । त्यसपछि आम्दानी भएको सम्पत्ति, घरघडेरी किनेको छ भने स्रोतसहित विवरण , बैंक वा वित्तिय संस्थामा रहेको पैसा तथा खाता नम्बर, लकरको विवरण खुलाउनु पर्छ ।
यस्तै ऋण लिएको र तिरेको विवरण पनि खुलाएको हुनुपर्छ । कुनै व्यावसाय वा फर्ममा लगानी भए त्यहाँको आम्दानी र खर्चको विवरण समेत पेश गर्नुपर्ने हुन्छ । साथै सुनचाँदीदेखि घरका लागि तथा सुविधाका लागि खरिद भएका मोबाइल, गाडी, टिभी, कम्प्युटर जस्ता सबै विवरण खुलाएपछि १३ पाना सकिन्छ ।
र फारमको अन्तिममा ‘माथि लेखिएका विवरण ठीक साँचो हो । यसमा उल्लेख गरे बाहेक मैले कुनै सम्पत्ति वा विवरण यस फाराममा उल्लेख नगरेको वा लुकाएको छैन । लुकाएको वा छिपाएको प्रमाणित हुन आएमा कानून बमोजिम सजाय भोग्न तयार छु,’ लेखेर दस्तखत गर्नुपर्छ ।
कसरी जाँचिन्छ १३ पानाबाट सम्पत्ती
सार्वजनिक पद धारण गरेको व्यक्तिले अकुत सम्पत्ति कमाएको आरोपमा १३ पाना भराइएपछी उसको सम्पत्ति विवरण आयोगलाई जानकारी हुन्छ । आयोगले उक्त फारममा भरेको विवरण अनुसार उसको आम्दानी र खर्चको हिसाब निकाल्छ । यसरी हिसाब निकाल्दा आम्दानीभन्दा बढी खर्च वा सम्पत्ति देखिएमा उ कारबाहीको भागिदार बन्छ ।
यस्तै कुनै आम्दानीको स्रोत देखाउन नसकेमा पनि कारबाहीको भागिदार बन्नुपर्ने हुन्छ । आयोगले थप शंका लागेमा १३ पानामा भरेको विवरणअनुसार उसको सम्पत्तिको खोजी गर्छ । यदि उसको नाममा वा उसको परिवार वा आफन्तका नाममा उसले सम्पत्ति राखेर नखुलाएको भेटिएमा अख्तियारले मुद्दा चलाउँछ ।
