काठमाडौँ । शुक्रबार नेपाली बजारमा सुनको मूल्य हालसम्मकै उच्च बिन्दुमा पुग्यो । कायम भएको नयाँ मूल्यअनुसार नेपाली बजारमा छापावल सुनको मूल्य प्रतितोला एक लाख ३० हजार रुपैयाँ पुगेकाे छ । तेजावी सुनको मूल्य एक लाख २९ हजार ४ सय र चाँदीको मूल्य एक हजार ५ सय २५ रुपैयाँ प्रतितोला कायम भएको छ ।
अघिल्लो दिनको तुलनामा एकै दिन तोलामा २ हजार एक सय रुपैयाँले मूल्य बढेपछि सुनको मूल्य हालसम्मकै उच्च बिन्दूमा पुगेको छ । पछिल्लो ४५ दिनयता उकालो लागिरहेको सुनको मूल्य अझै बढ्न सक्ने अनुमान अन्तराष्ट्रिय बजारमा गरिएको छ ।
नेपाली बजारमा फागुन एक गते यता ४५ दिनको मूल्य हेर्ने हो भने सुनको मूल्य तोलामा १२ हजार ३ सय रुपैयाँले बढेको छ । पछिल्लो एक महिना (१६ फागुन देखि चैत १६ सम्म) को मूल्य तुलना गर्दा तोलामै सुनको मूल्य ११ हजार ८ सय रुपैयाँले बढेको छ ।
एकै दिन तोलामा २१ सय रुपैयाँले मूल्य बढेर सुनको बिक्रि मूल्य एक लाख ३० हजार रुपैयाँ पुग्दा विवाह जस्ता शुभ कार्यको तयारी गरिरहेकाहरु महँगीले खुत्रुक्कै भएका छन् । सुन किन्न नसक्ने अवस्थामा उपभोक्ता पुग्नुको अर्थ सुनको बजार शिथिल हुनु हो ।
नेपालमा झण्डै २० हजार भन्दा बढीको संख्यामा रहेको सुन पसलमा यतिबेला सुनको कारोबार ओरालो लागेको सुन व्यवसायी किसान सुनुवार बताउँछन् । मूल्य बढेको बेला छिटफुट पुरानो सुन बिक्रि गर्न आउने बाहेक नयाँ गहनका लागि सुन किन्न त परको कुरा सुनको भाउ सोध्न समेत मानिसहरु नआएको व्यापारीहरुले बताएका छन् । काँचो सुनको मूल्यमा भएको बृद्धिले नै महँगो बनेको सुनमा ज्याला र जर्तीसमेत जोडिँदा सुन थप बहुमूल्य बनेको छ ।
सुन चाँदी व्यवसायी महासंघकाअनुसार एक तोला छापावाल सुनको गहना बनाउन ज्याल र जर्ती गरेर १८ हजार रुपैयाँ थप शुल्क लाग्छ भने तेजावी सुनको एक तोलाको गहना बनाउँदा २१ हजार ५ सय रुपैयाँ सुनमा थप गर्नुपर्छ ।
मानौँ तपाईंले एक तोलाको छापावाल सुनको सिक्रि किन्दै हुनुहुन्छ भने त्यसको आजको दिनको मूल्य एक लाख ४८ हजार रुपैयाँ पर्छ । तेजावी सुनको सिक्रि किन्दै हुनुहुन्छ भने त्यसको तयारी गहनको मूल्य एक लाख ५० हजार ९ सय रुपैयाँ पर्छ ।
कारोबार प्रभावित
नेपाल सुनचाँदी व्यवसायी महासंघकाअनुसार सुनको मूल्यमा भएको बृद्धिका कारण नयाँ सुनको बिक्रि प्रभावित भएको छ । महासंघका महासचिव धर्म सुन्दर बज्राचार्यका अनुसार पुरानो गहना बिक्रि गर्ने छिटफुट बाहेक नयाँ गहना किन्न मानिसहरुले रुची देखाइरहेका छैनन् ।
अत्यवश्यक परेकाहरु बाहेकले सुनको गहना नकिनेको उनले बताए । यसै नै अफ सिजनको बेला बढेको मूल्यले व्यवसायीहरु थप समस्यामा परेको महासचिव बज्राचार्य बताउँछन् ।
बजारमा सुनको बिक्रि नहुँदा औपचारिक प्रणालीबाट आयात भएको सुन, बैंकमा थन्किएको छ । वाणिज्य बैंकहरुको छाता संस्था नेपाल बैंकर्स संघकाअनुसार शुक्रबारसम्म नेपालका सुन आयात गर्न अनुमति प्राप्त वाणिज्य बैंकहरुमा ४ सय किलो सुन बिक्रि नभएर बसेको छ ।
किन बढीरहेको छ मूल्य ?
नेपालमा औपचारिक रुपमा उत्खनन्् र प्रशोधन नभएको बहुमूल्य धातु सुनको मूल्यको सबै कारण अन्तराष्ट्रिय बजार नै हो । अन्तराष्ट्रिय बजारमा मूल्य जे जस्तो हुन्छ त्यसैका आधारमा नेपालमा सुनको मूल्य तय हुने भएकाले यसमा नेपाली व्यवसायीहरुको खास भूमिका हुँदैन ।
नेपाल सुन चाँदी व्यवसायी महासंघका महासचिव धर्मसुन्दर बज्राचार्य विश्वका ठूला फेडरल बैंकहरुले कटौती गरेको बैंक निक्षेपको ब्याज र रुसी राष्ट्रपतिमा भ्लादीमिर पुटिनको पुनः विजय सुनको मूल्य बृद्धिको प्रमुख कारण भएको बताउँछन् ।
फेडरल बैंकहरुले निक्षेपको ब्याज कटौती गर्दा लगानीकर्ताहरु बैंकमा पैसा राख्दा भन्दा सुन खरिद गर्दा राम्रो प्रतिफल पाइने भन्दै सुनमा आक्रामक लगानी बृद्धि गरिरहेका छन् । जसका कारण सुनको माग अन्तराष्ट्रिय बजारमा बढेको छ । अर्कोतर्फ पुटिनले राष्ट्रपति निर्वाचन लगत्तै रुसलाई एक्ल्याउने प्रयास गरे घातक हतियारको प्रयोग हुनसंक्ने संकेत गरेपछि कतिपयले त्यसलाई परमाणु युद्धको संकेत भनी ब्याख्या गर्दा विश्व अर्थतन्त्र तरंगित भएको अनुमान गरिएको छ ।
कुनै कारणबस ठूलो युद्ध भएमा पैसाको मूल्य नहुने भन्दै मानिसहरु सुनमा लगानी गर्न थालेको विश्लेषण गरिएको छ । पछिल्लो एक वर्षमा सुनको मूल्य अन्तराष्ट्रिय बजारमा प्रतिऔँस २६०.७८ डलरले बढेको छ । पछिल्लो एक महिनामा मात्रै प्रतिऔंस १९७.६४ अमेरिकी डलरले सुनको मूल्य बढेको छ ।
अन्तराष्ट्रिय बजारमा सुनको मूल्य अझै बढ्ने अनुमान भइरहेका कारण नेपाली बजार यसबाट थप प्रभावित हुनसक्ने अनुमान गरिएको छ ।
