काठमाडौँ । तीन वर्षअघि दाङका हरिचन्द्र गिरीले आमालाई काठमाडौँ घुम्न बोलाए । आमालाई लिएर उनी भक्तपुर दरबार स्क्वाएर घुम्न गए । दरबार घुम्दै गर्दा आमा न्यातपोल दरबारको आँगनमा उभिइरहेकी थिइन् । हरि अग्ला खुड्किला भएको न्यातपोल मन्दिरको माथिल्लो सिँडीलाई हातले टेकेर उल्टो गरी ओरालो झर्न थाले । ‘न्यातपोलको सिँडीमा छोराले उल्टो गरी हातले टेकेर हिँडेको देखेर आमा आत्तालिनु भयो, रुन थाल्नु भयो । म सिँडी ओर्लने बेलासम्म आमा रोइरहनु भएको थियो,’ गिरीले आफ्नो अभ्यासको पुराना दिन सिधाकुरासँग साटे ।
नेपाली सेनाका लेसनायक हरिचन्द्र गिरी ५ वटा विश्व कीर्तिमान राख्न सफल नेपाली सैनिक हुन् । पछिल्लो ४ वर्षमा मात्रै गिरीले हातले टेकेर अग्ला भर्याङबाट झर्ने देखि ट्रकको टायरमा स्किपिङ गर्नेसम्मका दुर्लभ विश्व रेर्कड गिनिज वल्र्ड रेकर्डमा दर्ज गराएका छन् । नेपाली सेनाका सैनिक शारीरिक तालिम तथा खेलकूद केन्द्रमा कार्यरत उनी दाङको देउखुरीका हुन् । सानैदेखि फूर्तिला उनलाई जिमन्याष्टिकका अनेक विधामा रुची थियो । सन् २०१४ मा पहिलो पटक एक विदेशीले हातले टेकेर हिँडेर विश्व रेर्कड कायम गरेको देखेपछि उनलाई त्यस्तै रहर पालायो । सुगठित शरीर भएका गिरी त्यसपछि अग्ला खुुड्कीला भएको भर्याङमा हातले टेकेर झर्ने अभ्यास गर्न थाले ।
उनी कहिले स्वयम्भूको उकालोका खुुड्कीला हातले टेकेर झर्दै गरेका हुन्थे त कहिले अग्ला भवनका भर्याङ झरिरहेका हुन्थे । न्यातपोल मन्दिर परिसरमा आमालाई सोही अभ्यास देखाउन गिरीले खुड्किलोमा अभ्यास गरेका थिए । पहिले ५० वटा खुड्किला झर्न ४५ सेकेण्ड लाग्ने गरेकामा निरन्तरको अभ्यासमा उनले १२ सेकेन्ड ६५ मिलिसेकेन्ड मै ५० वटा सिँडी झर्न सक्ने बनायो । उकालोमा बनाइएको खुड्किलासहितको भर्याङमा, सामान्य मान्छेले हिड्ने भन्दा ठ्याक्कै उल्टो तरिकाले अर्थात दुुबै हातले टेकेर, दुुबै खुट्टा माथि फर्काएर भर्याङका खुड्किालाबाट आरोलो झर्ने त्यो पनि तिब्र गतिमा ।
उनले दाङको देउखुरीस्थित एक भर्याङको ५० खुड्किला जम्मा १२ सेकेण्ड ६५ मिलिसेकेण्डमा हातले टेकेर उनी झरे । गिरीले गरेको सो कार्य र समयले गिनिज वल्र्ड रेकर्डको यस अघिको रेकर्ड तोड्यो । स्वीट्जरल्याण्डका एक व्यक्तिको नाममा रहेको १४.५८ सेकेण्डमा ५० वटा खुड्किला उल्टो हिँडेर बनाएको रेकर्ड तोडेर गिरीले पहिलो विश्व रेर्कडमा नाम लेखे ।
एकै दिन दुई रेकर्ड
पहिलो रेर्कड राखेको केही समयमै गिरीले अर्का दुई विश्व रेर्कड पनि बनाए । त्यो पनि एकै दिनमा । सन् २०२२ मा गिरीले जमिनामा हातले टेकेर दुुबै खुट्टाको बिचमा फुटबल राखेर ५० मिटर दुुरी तय गरे । त्यो पनि जम्मा २५.५८ सेकेण्डमा । यो रेर्कड बनाउन उनले दुबै हातले टेकेर, दुबै खुट्टा माथि फर्काएर बिचमा फुटबल च्यापेर दूरी तय गरेका थिए । यसअघि एक चिनीयाँले २६.०९ सेकेण्डमा यस्तो रेकर्ड राखेका थिए । तर, हरिले ९ सेकेण्ड कममै सो बिधामा नयाँ किर्तिमान बनाए ।
उक्त खेलमा विश्व रेकर्ड बनाएको दिनमै हरिले १० मिटर दूरीमा पनि सोही खेलको रेकर्डका लागि प्रयास गरे । गिजिन वल्र्ड रेकर्डस्का लागि पनि नयाँ विधा रहेको सो खेलमा र समयमा उनले झनै दुर्लभ किर्तिमान बनाए । जमिनमा दुई हातले टेकेर, खुट्टाका बिचमा फुटबल राखेर जम्मा ४.४९ सेकेण्डमा उनले १० मिटर दुुरी पार गरे । यो रेर्कड यस अघि बनेकै थिएन। यो रेर्कड उनले नेपाली सेनाको मुख्यालयकै मैदानमा राखेका थिए ।
७५ खुुड्कीला २५.०३ सेकेण्डमा पहिलो रेर्कड जस्तै गरि हरिले चौथो रेर्कड पनि गिनिज वल्र्ड रेर्कडस्मा राखे । उनले ७५ वटा खुुड्कीला हातले टेकेर जम्मा २५.०३ सेकेण्डमा तय गरे । चौथो रेर्कडका लागि उनले काठमाडौँको बुढानिलकण्ठ स्थित एक गुम्बाको भर्याङ झरेर राखे । यही विधामा उनले ५० खुड्किलामा यसअघि नै विश्व रेकर्ड राखेका थिए ।
टायरमा चढेर १२० पटक स्किपिङ पाँचौ रेर्कड भने उनको शारीरिक सन्तुलनसँग सम्बन्धीत छ । ट्रकको टायर सिधा राखेर, टायरलाई गुड्न नदिई, त्यस माथि उभिएर डोरी नाग्ने अर्थात स्किपिङ गर्ने खेलमा उनले रेकर्ड कायम गरे । गिनिज वल्ड रेर्कडसमा यस अघि नभएको यो रेर्कडका लागि गिनिज वल्र्ड रेर्कडको कार्यालयले केही मापदण्ड बनाइदिएको थियो । जसअनुसार १ मिनेटमा ६० पटक स्किपिङ गर्न सके मात्रै पनि रेर्कड बन्ने थियो । तर, उनले २०२४ मा गिनिज वल्र्ड रेर्कडसले तोकेको न्युनतम मापदण्ड पनि पार गरे । टायरमाथि उभिएर एक मिनेटमा उनले १२० पटक स्किपिङ गरे । उनले यो रेर्कड नेपाली सेनाको खेलकुद केन्द्र भित्रै राखेका थिए ।
गिरीले सबै रेर्कड राख्नका लागि अनलाईबाट प्रस्ताव पेश गर्ने गरेका छन् । उनको प्रस्ताव स्वीकार भएपछि गिनिज वल्र्ड रेर्कडसले केही मापदण्ड सहित रेर्कडका लागि अनुमति दिन्छ । जसका लागि सबै कोणबाट भिडियो कैद गर्नुपर्छ । ‘रेर्कडका लागि गर्न लागेको काम र समय एकै फ्रेममा देखिने गरि भिडियो कैद गर्नुपर्छ । साथै दर्शकहरुका बिचमा पनि प्रर्दशन गर्नुपर्छ । यी सबै प्रक्रिया पुरा गरेपछि मात्रै विश्व रेर्कडको दाबी पेश गर्नुपर्छ,’ रेकर्ड राख्दाको अनुभव सुनाउँदै गिरी भन्छन् ‘उक्त भिडियो, समय तथा फारम हेरेपछि मात्रै गिनिज वल्र्ड रेकर्डसले रेर्कड मान्यता दिन्छ । मापदण्ड भन्दा थोरै फरक भएमा पनि विश्व रेर्कड कायम हुँदैन। ’
गिरीले यि सबै मापदण्ड र प्रक्रिया पुरा गर्दै नेपालबाटै ५ वटा विश्व रेकर्डको प्रमाणपत्र पाएका छन् । हरिले रेर्कड राखेको बाहेक पनि धेरै जोखिपूर्ण अभ्यास गर्दै आएका छन् । उनले हातले टेकेरै ढाडमा डोरी बाँधेरे गाडी समेत तान्न सक्छन् । साथै, उनले आँखामा पट्टी पाँधेर उल्टो हिंडेर सिढि झरिरहेका पनि हुन्छन् ।
विश्व रेर्कडदेखि ‘रियालिटि शो’ सम्म
५ विधामा विश्व रेर्कड बनाएका उनलाई आफ्नो क्षमता विश्व मञ्चमा देखाउन मन छ । उनले अमेरीका गट ट्यालेन्टमा सहभागी हुन फारम पनि भरे । अडिसनका लागि उनलाई छानिएको पनि थियो । तर, अमेरीकाका लागि भिसा नपाउँदा सहभागी हुन पाएनन् । तर, फेरि पनि प्रयास गरिरहने गिरी बताउँछन् ।
अभ्यासकै समयमा एक पटक उनी यात्रा गर्दा दुर्घटना परे । दुई साता अस्पताल बसेका उनले करिब १ वर्ष बिस्तारामै आराम गर्नुपर्यो । उक्त समय हरिलाई आफू पुरानो अवस्थामा फर्कन सक्दिन की भन्ने निकै डर थियो । तर १ वर्षपछि उनी फेरि अभ्यासमा फर्कीए । अनेकन समस्याका बाबजुत आफूलाई अरु कयौं विश्व रेकर्डका लागि तयार राख्ने दौडमा आफू तल्लिन रहेको हरि बताउँछन् ।
नेपाली सेना र परिवारको साथ
११ वर्षअघि नेपाली सेनामा प्रवेश गरेका उनी धनकुटामा तालिम सकिएपछि विराटनगर पोष्टिङ भएका थिए । त्यसपछि बागलुङको घोडाबाँधे ब्यारेकमा उनी पुगे । हरिलाई खेलकुदप्रतिको रहर, सुगठित शरीर देखेर नेपाली सेनाकै अधिकारीहरुले सैनिक शारीरिक तालिम तथा खेलकुद केन्द्रमा जान हौस्याउँथे । नभन्दै उनको सैनिक शारीरिक तालिम तथा खेलकुद केन्द्रमा पदस्थापन भयो । जसले गर्दा उनको खेलकुदमा ठूलो ढोका खुल्यो ।
अहिले त्रिभुुवन आर्मी क्लवबाट प्रतिनिधित्व गर्ने उनले ५ वटा विश्व रेर्कड कायम गरेका छन्, जस मध्ये दुई वटा रेकर्ड तोडिने सम्भावना निकै कम रहेको गिरीको दाबी छ ।
हरि परिवारका एक्लो छोरा हुन् । टोलका अधिकांस युवाहरु नेपाली सेनादेखि भारतीय तथा बेलायती सेनामा भर्ती भएको देखेपछि उनी नेपाली सेनामा प्रवेश गरेका थिए । बाल्यकालबाट जिमन्याष्टीकका खेलहरुमा पोख्त उनी नेपाली सेना भित्र आएपछि झनै हाम्रो अभ्यास गर्न पाए । अहिले उनले राखेका रेर्कडप्रति परिवारलाई पनि गर्व छ । तर, अग्लो खुुड्कीला भएका सिँडीमा तिब्र गति उल्टो हिड्ने, हातले टेकेर ढाडमा डोरी बाँधेर गाडी तान्ने देखि टायरमै स्किपिङ गर्नेसम्मका जोखिमपूर्ण काम देख्दा बाबु आमाले गुनासो गर्ने गरेका छन् । तर, छोराले कमाएको ख्यातिका कारण उनीहरु दंङ्ग रहेको गिरी बताउँछन् ।